(Foto: Karel Bryssinck). Forse roofvogel met met afgeronde vleugels en een lange staart. De bovenzijde van een volwassen havik is grijsbruin. De onderzijde is licht, met fijne en dichte grijze streping. Juveniele vogels zijn van de bovenzijde bruin grijs, waarbij de onderzijde verticaal gestreept is. Het vrouwtje van de havik is duidelijk groter dan het mannetje en is bijna even groot als een buizerd. Een klein(er) mannetje kan verwisseld worden met een sperwer. De havik heeft een wat langzamere, doch wat krachtigere vleugelslag dan de sperwer en heeft een kortere staart. De staart is daarbij niet recht afgesneden, zoals bij sperwer wel het geval is.

Foto: Wim van Yperen) Jaagt in de omgeving van het nest en in open landschap. Jaagt laag boven de grond, waarbij de vogel prooien probeert te verrassen. Haviken proberen ook prooien te vangen vanuit een stootduik. Vanwege de hoge snelheid wordt deze tactiek vooral in open terrein toegepast. Haviken jagen vooral op vogels (van mezen tot fazanten), waarbij het vrouwtje grotere soorten vangt. Haviken vangen ook andere roofvogels en uilen.

De havik heeft een voorkeur voor bossen, maar wel afgewisseld met open gebieden. Broedt het liefst in grote aaneengesloten bossen. Neemt echter ook genoegen met kleinere bosjes en boomgroepen. Nestelt in bomen, vaak naaldbomen, maar ook in loofbomen. Paartjes beginnen in maart/april met nestelen, maar er wordt al veel eerder aan het nest gebouwd. Nest wordt vaak meerdere jaren achtereen gebruikt.

Via deze link kom je (via Natuurtijdschriften.nl) bij een bijzonder verhaal over twee jonge asielvogels die na loslating werden geadopteerd door een havikpaar. Foto: Helen Goote.

De figuur (Bron: Waarneming.nl) laat een toename zien van het aantal ingevoerde waarnemingen. Het aantal broedparen is de afgelopen decenia spectaculair toegenomen, onder andere door de afname van het gebruik van schadelijke stoffen in o.a. de landbouw. De laatste jaren lijkt de Havik als broedvogel iets af te nemen. Wellicht heeft dit ook te maken met de achteruitgang van het aantal houtduiven. Dit komt doordat veel boeren i.p.v. graan mais zijn gaan verbouwen. Er komen nu zo'n 1500-2000 paartjes haviken voor in Nerdeland. De verspreiding in Nederland volgt de voorkeur voor bossen. De havik is jaarrond aanwezig.